Koszty budowy farmy fotowoltaicznej w 2023 roku

Fotowoltaika sukcesywnie zwiększa swój udział w produkcji energii elektrycznej. Do niedawna kojarzyła się przede wszystkim z mikroinstalacjami, które dostarczają prąd na potrzeby osób prywatnych, ale w ciągu ostatnich kilku lat obserwuje się ogromny wzrost mocy farm fotowoltaicznych (PV). Budowa farmy to koszt przekraczający 2 mln zł.

Czy spodziewane zyski pozwalają szybko zrekompensować poniesione koszty? Co składa się na koszty farmy fotowoltaicznej? Wyjaśniamy!

Co wpływa na koszty farmy fotowoltaicznej?

Koszty farmy fotowoltaicznej zależą od wielu czynników. Należą do nich wydatki ponoszone na etapie projektowania czy budowy, ale także koszty stałe, które w istotny sposób mogą wpłynąć na opłacalność inwestycji.

Elementami, które składają się na koszt budowy farmy fotowoltaicznej, są:

• – sporządzenie planu inwestycji,
• – zakup działki, na której ma się znaleźć farma lub wydzierżawienie jej,
• – dostosowanie działki do potrzeb działalności (ogrodzenie, wybudowanie drogi dojazdowej),
• – uzyskiwanie pozwoleń i koncesji,
• – zakup i montaż paneli fotowoltaicznych,
• – po zakończeniu budowy: zabezpieczenie farmy, przeglądy okresowe, bieżąca konserwacja.

Początkowe koszty

Wspomniany w poprzednim punkcie plan inwestycji to dokument wraz załącznikami, który stanowić będzie projekt farmy, określi rodzaj zastosowanej technologii, rodzaje przyłączy oraz wyliczy koszty.

Taki dokument przygotować może inwestor samodzielnie, ale jeśli nie ma doświadczenia w realizacji projektów farm PV, powinien rozważyć powierzenie tego zadania wyspecjalizowanej firmie. Poza przygotowaniem wytycznych sporządzi ona kosztorys oraz biznesplan, który będzie podstawą do ubiegania się o kredyt na budowę farmy.

Koszt dokumentacji projektowej stanowi nie więcej niż 5% wartości całej inwestycji, a jednocześnie prawidłowo i profesjonalnie przygotowany plan pozwala optymalnie zaprojektować farmę i ustrzeże inwestora przed kosztowanymi błędami.

Inwestor może wybudować farmę na działce, której jest właścicielem, lub wydzierżawić ją od rolnika. Polskie prawo przewiduje, że umowa dzierżawy może być zawarta na nie więcej niż 30 lat i właśnie na taki okres inwestorzy zawierają umowy.

Dzierżawa wiąże się z koniecznością wypłacania właścicielowi gruntu czynszu w okresach ustalonych w umowie (z reguły raz do roku), a po zakończeniu obowiązywania umowy należy oddać działkę w stanie niepogorszonym.

Nie każda nieruchomość gruntowa może zostać przeznaczona na farmę fotowoltaiczną. Farma może zostać wybudowana wyłącznie na gruntach rolnych klasy IV, V lub VI. Ziemia lepszej klasy musi być wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem, czyli na działalność rolną.

Inwestor może wybudować farmę również na nieużytkach, które są nieporośnięte krzewami, drzewami lub innymi naturalnymi przeszkodami. Działka nie może leżeć na terenie parku krajobrazowego, rezerwatu czy obszaru Natura 2000.

Inne warunki, którym musi odpowiadać grunt dzierżawiony pod farmy fotowoltaiczne:

• – brak planu zagospodarowania przestrzennego lub wpis do planu o przeznaczeniu gruntu pod farmę fotowoltaiczną,
• – grunt nie może znajdować się na terenach zalewowych i narażonych na powodzie oraz podtopienia,
• – powierzchnia działki powinna wynosić co najmniej 2 ha, a jej szerokość – minimum 50 m (ma to na celu zapewnienie największej efektywności pracy paneli),
• – bliskość linii średniego napięcia lub Głównego Punktu Zasilającego (optymalnie powinno to być nie więcej niż 3 km, gdyż w przypadku większej odległości znacznie wzrasta koszt całej inwestycji),
• – najlepiej, by w sąsiedztwie działki nie znajdowały się wysokie budynki i drzewa, gdyż powodują one zacienienie modułów, a w efekcie spadek mocy farmy fotowoltaicznej,
• – odpowiednio szeroka i utwardzona droga, którą będzie mógł przejechać ciężki sprzęt z modułami fotowoltaicznymi.

Jakie są koszty budowy farmy fotowoltaicznej?

Uśredniając, można przyjąć, że koszt budowy farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW waha się od 2,2 do 2,5 mln zł (dane z raportu Crowday – „Rynek fotowoltaiki i farm fotowoltaicznych w Polsce i Unii Europejskiej”, a na takie wartości wskazali inwestorzy i analitycy Instytutu Energetyki Odnawialnej).

Na ostateczną cenę składa się szereg wspomnianych powyżej czynników, niemiej można zakładać, że jeśli procedura uzyskiwania zgód i koncesji przebiegnie bez niespodziewanych problemów, uda się utrzymać wydatki na tym poziomie.

Czy farma fotowoltaiczna nadal będzie opłacalna w 2023 roku?

Odchodzenie od energii węglowej na rzecz źródeł odnawialnych to trwały trend, który w 2022 roku, po ograniczeniu dostaw z Rosji, przybrał na sile. Prawodawstwo unijne premiuje wszystkie metody produkcji zielonej energii. Państwa członkowskie przewidują systemy dopłat, zwolnień z niektórych opłat, a w przyszłości mogą zacząć obowiązywać kolejne systemy zachęt.

Ogromne zainteresowanie OZE pozwala wnioskować, że polski rząd będzie sprzyjał inwestorom budującym farmy fotowoltaiczne. Inwestorzy mogą też zakładać, że Urząd Regulacji Energetyki będzie zwiększał, w miarę przyspieszania odchodzenia od tradycyjnej energii, liczbę i częstotliwość aukcji energii.

Warto przypomnieć, że już w 2018 roku ministerstwo odpowiedzialne za energetykę opublikowało dokument o nazwie „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”, w którym uznano PV – obok morskiej energetyki wiatrowej – za kluczowe przyszłe źródło OZE w polskim miksie energetycznym.

Myśląc o opłacalności farm fotowoltaicznych, warto też mieć na względzie, że szybki rozwój technologii prowadzony niezależnie przez wiele firm skutkuje spadkiem cen komponentów fotowoltaicznych. Nowoczesne elementy nie tylko są bardziej wydajne niż te, które wprowadzono na rynek kilka lat temu, ale i tańsze, co przekłada się na szybszy zwrot z inwestycji.